Баланы ерте оқуға үйрету керек пе?
Қазір сәбилердің ерте дамуы өте сәнді. Бала бір жасқа толғаннан кейін, олар оны оқып, санай бастайды. Бірақ бұл балалардың дамып келе жатқан психикасының салдары болуы мүмкін екендігі дәлелденді. Баланы оқытуды неғұрлым ертерек бастасаңыз, соғұрлым жақсы болады деген сенім қате. Невропатологтардың пікірінше, ерте білім алуға ұмтылатын ата-аналар баласына зиян тигізуі мүмкін.
Баланың қалыптасуы қалай жүретінін көрейік.
Жүктіліктің ерте кезеңінен бастап үш жасқа дейін баланың эмоционалды, танымдық және физикалық қабылдауына жауап беретін мидың алғашқы функционалды блогының қалыптасуы жүреді.
Үш жастан бес жасқа дейін-сегіз жасқа дейін мидың екінші функционалды блогы қалыптасады. Ол қабылдауды басқарады: көру, есту, иіс, дәм, жанасу.
Офтальмологтардың пікірінше, баланы оқуға ерте үйрету көзге әсер етуі мүмкін-миопия ерте визуалды стресстен дамуы мүмкін. Сарапшылар бес-алты жылдан ертерек оқуды ұсынбайды. Осы жасқа дейін көру өткірлігіне жауап беретін цилиарлы бұлшықет пайда болады.
Баланың саналы психикалық белсенділігінің дамуы жетіден он бес жасқа дейін жүреді.
Мидың функционалды блоктары дәйекті түрде қалыптасады. Ата-аналардың кез-келген кезеңнен "секіруге" деген барлық әрекеттері баланың денесінде белгілі бір кезеңде болатын табиғи процестердің дамуына теріс әсер етеді. Баланың табиғи дамуында бұрмалану бар. Баланы ерте оқытудың салдары бірден көрінбеуі мүмкін. Сондықтан олар қауіпті. Жылдар өткен соң, бұл адамдармен эмоционалды және жеке қарым-қатынасқа әсер етуі мүмкін. Сондай-ақ, күтпеген пішінге әкелуі мүмкін: кекіру, геекс, невроз, сөйлеудің әртүрлі бұзылыстары және обсессивті қозғалыстар.
Баланың физиологиялық тұрғыдан оқуды үйренуге дайын екенін қалай анықтауға болады?
бала сөйлеуді қалыптастырды, ол сөйлемдермен сөйлесе алады және дәйекті әңгіме құра алады;
балада сөйлеу терапиясының бұзылуы жоқ. Сонымен қатар, бұл жеке дыбыстардың дұрыс айтылуын ғана емес, сонымен қатар ырғақ пен сөйлеу әуендерінің бұзылуын да білдіреді;
бала ғарышта жақсы бағдарланған, жоғарғы және төменгі, оң және сол ұғымдарда шатастырмайды;
баланың фонемалық есту қабілеті жеткілікті дамыған-ол дыбысты тек сөздің басында ғана емес, сонымен қатар оның ортаңғы бөлігінде де, соңында да оңай таниды.
Қорытындылай келе, біз тағы бір рет атап өтеміз: ерте оқу бала үшін қажет емес. Егер бала сіздің сабақтарыңызды қабылдамаса, онда оның жасына тән емес іс-әрекеттермен айналысуға әлі ерте екенін білдіреді. Мейірімді болыңыз, балаңызға қарым-қатынас қуанышын, балалық шақтың қуанышын сыйлаңыз.
Баланың көз алдында дамып келе жатқан әлем оған әріптер мен сандарды игеруден гөрі кең мазмұнды ақпарат береді. Оқуды оқытуды баланың өтініші бойынша, оның өміріне кіретін ойын тұрғысынан ұқыпты, қолданбалы маңызы бар іс-әрекет ретінде қарастыруға болады. Бәрінің өз уақыты бар.
Нужно ли рано учить ребёнка читать?
Сейчас очень модно раннее развитие малышей. Едва ребенку исполнится год, как его уже начинают обучать читать и считать. Но уже доказано, что это чревато последствиями для формирующейся психики детей. Убеждение, что чем раньше начать обучение ребенка, тем лучше - ошибочно. По мнению невропатологов, родители, стремящиеся к очень раннему обучению, могут навредить своему малышу.
Давайте разберемся, как происходит формирование ребенка.
С ранних сроков беременности и вплоть до трех лет происходит формирование первого функционального блока мозга, который отвечает за эмоциональное, познавательное и телесное восприятие ребенка.
В трехлетием возрасте и до пяти лет - восьми лет формируется второй функциональный блок мозга. Он управляет восприятием: зрением, слухом, обонянием, вкусом, осязанием.
Как считают офтальмологи раннее обучение ребенка чтению чревато последствиями для глаз - может развиться близорукость от преждевременных зрительных нагрузок. Специалисты не рекомендуют учить читать раньше, чем в пять-шесть лет. До этого возраста происходит формирование цилиарной мышцы, которая отвечает за остроту зрения.
Развитие сознательной психической деятельности ребенка происходит в возрасте от семи до пятнадцати лет.
Функциональные блоки мозга формируются последовательно. Все попытки родителей «перепрыгнуть» какой-либо из этапов, негативно скажутся на развитии природных процессов, которые происходят в организме ребенка в тот или иной период. Попросту происходит искажение в естественном развитии малыша. Последствия раннего обучения ребенка могут проявиться не сразу. Тем они и чреваты. Спустя годы это может отразиться на эмоционально-личностных отношениях с людьми. А также может вылиться в непредсказуемую форму: заикание, гики, неврозы, в различные нарушения речи и навязчивые движения.
Как определить, что физиологически ребенок готов к обучению чтению?
у ребенка сформировалась речь, он может говорить предложениями и составить связный рассказ;
у ребенка отсутствуют логопедические нарушения. Причем здесь имеется ввиду не только правильное произношение отдельных звуков, но и нарушения ритма и мелодики речи;
ребенок хорошо ориентируется в пространстве, не путаясь в понятиях верх и низ, вправо - влево;
фонематический слух ребенка достаточно развит - он легко распознает звук не только в начале слова, но и в средней его части и в конце слова.
В заключении подчеркнем еще раз: раннее чтение совсем не обязательно для ребенка. Если ваши занятия ребенок отвергает, значит, ему еще рано заниматься несвойственной его возрасту деятельностью. Будьте милосердны, подарите ребенку радость общения, радость детства.
Разворачивающийся перед глазами ребенка мир несет ему информацию более широкого содержания, чем освоение букв и цифр. Обучение чтению можно рассматривать как деятельность прикладного значения, аккуратно, по желанию малыша, в игровом плане входящую в его жизнь. Всему свое время.