Ата-аналарға кеңес беру"қолдың ұсақ моторикасын дамыту арқылы баланың сөйлеуін дамыту"
Өзектілігі: бүгінде ми қыртысындағы белгілі бір аймақтар арқылы саусақтардың ұсақ моторикасының дамуы балалардың сөйлеуіне оң әсер ететіні, баланың жұмысын, зейінін және ақыл-ой белсенділігін арттыратыны, зияткерлік және шығармашылық белсенділікті ынталандыратыны белгілі.
Мектепке дейінгі балалық шақ кезеңі-бұл сіздің балаңыздың жан-жақты дамуы үшін өте қолайлы уақыт, оны ешқашан жіберіп алмау керек.
Қол моторикасы нашар дамыған балалар қасықты ыңғайсыз ұстайды, түймелерді бекіте алмайды. Оларға конструктордың шашыраңқы бөлшектерін жинау қиынға соғуы мүмкін , олар жұмбақтармен, мозаикамен жұмыс жасаудан бас тартады, модельдеу мен аппликациямен айналысқысы келмейді, қарындаштармен бояу қиынға соғады.
Нәтижесінде балалар әлемді дамыту мүмкіндіктерін таңдауда айырылады. Мұндай балалар көбінесе басқаларға қол жетімді қарапайым әрекеттерді жеңе алмайды. Бұл баланың эмоционалды әл-ауқатына теріс әсер етеді, оның өзін-өзі бағалауына әсер етеді. Уақыт өте келе мұндай балаларға жазу техникасын игеру қиынырақ болады.
Әрине, ұсақ моториканың дамуы сөйлеудің дамуына ықпал ететін жалғыз фактор емес. Егер баланың моторикасы жақсы дамыған болса, бірақ олар онымен сөйлеспесе, онда баланың сөйлеуі жеткіліксіз дамиды. Яғни, баланың сөйлеуін кешенді түрде дамыту қажет: күнделікті өмірде онымен көп және белсенді қарым-қатынас жасау, оны сөйлесуге шақыру, сұрақтар мен сұраныстарды ынталандыру. Балаға оқып, айналасындағылардың бәрін айтып, балалар әдетте қуана қарайтын суреттерді көрсету керек. Сонымен қатар, қолдың ұсақ моторикасын дамыту.
Қолдың ұсақ моторикасы-бұл саусақтар мен алақандардың әртүрлі қимылдары. Үлкен моторика-бүкіл қолмен және бүкіл денемен қозғалыс.
Ата-аналар балаларымен өткізе алатын ойындар
"Кімнің іздері? »
Ойын үшін сізге тесттің бір бөлігі қажет. (Сіз қалған қамырды алуға немесе тұзды қамырды дайындауға болады). Қамырды дөңгелек, шаршы немесе кез-келген басқа пішінде орау ұсынылады. Содан кейін кішкене текшелерді алыңыз (тікбұрышты, шаршы, дөңгелек, сопақ және т.б. пішіндер) және тестке басып шығарыңыз. Содан кейін көзіңізді жауып, саусақтарыңызбен басып шығарудың пішінін анықтаңыз.
Осы ойынды ойнай отырып, сіз балаға қолдың ұсақ моторикасын, бетінде шарлау қабілетін үйретесіз (төменде, жоғарғы жағында "із" қойыңыз), қиял, стандартты емес ойлау дамиды.
Мысалы: алаңның ізі - мұнда шаршы адам, бөтен адам және т.б. өтуі мүмкін. Бұл өз кезегінде балалардың өз ойларын айту, сөйлемдер құру, әңгімелер жазу қабілеттерін дамытады.
"Мозаика"
Содан кейін қамырды түрлендіре отырып (оны тегістей отырып), сіз балаңызға қолыңыздағы мозаиканы ойнауды ұсына аласыз: бұршақ, бұршақ, бұршақ, бисер, әкемнің болттары мен жаңғақтары, түрлі түсті және түйменің өлшемі, сіз коктейль түтіктерін кесуге болады.
Баланы геометриялық фигураларды, кейбір заттарды салуға шақырыңыз, баланың өзі тақырыпты ойлап табсын.
Бұл ойын сонымен қатар қолдың ұсақ моторикасын дамытуға, баланың шығармашылық қабілеттерін дамытуға бағытталған. Бұл ойынды ойнау арқылы түстер, геометриялық фигуралар туралы білімді бекітуге болады.
"Моншақтар"
Моншақтарды қолыңызда бар нәрседен жинауға болады: макаронның әртүрлі түстері мен формалары, түрлі-түсті түтіктер, түймелердің әртүрлі мөлшері мен түсі, әженің есебінен сүйектер.
Моншақтар жасау арқылы сіз оларды түсі, өлшемі, материалы бойынша ауыстырасыз. Сондай-ақ, бір моншақ кигеннен кейін, сіз түйін байлап, содан кейін оларды ауыстыра аласыз. Балаңызға көк және қызыл түймелерді көрсетуді, қайсысын көбірек, азырақ салыстыруды ұсыныңыз.
Қолдың ұсақ моторикасын және баланың шығармашылық қабілеттерін дамыту мәселелерін шешумен қатар, бұл ойында баланың математикалық қабілеттері дамиды: түстерді салыстыру, ауыстыру (ырғақ сезімі дамиды) .
Сондай-ақ, ойын барысында есте сақтау қабілеті, зейіні, баланың логикалық ойлау қабілеті, қойылған сұраққа сөйлеммен жауап беру қабілеті дамиды.
"Саусақ бассейні"
Бала қолын біртекті толтырғышы бар ыдысқа түсіреді (су, құм, түрлі жарма, кез келген ұсақ заттар) және 5-10 минут ішінде ішіндегісін араластырады. Содан кейін ересек адам басқа құрылымды толтырғышы бар ыдысты ұсынады. Бірнеше сынақтардан кейін бала көздерін жұмып, қолдарын ыдысқа түсіріп, оның жеке элементтерін саусақтарыңызбен сезінбестен оның мазмұнын табуға тырысады.
"Жармаға сурет салу"
Ересек адам жарқын науаны алып, оған кез-келген жарманы жұқа біркелкі қабатпен шашыратады. Баланың саусағын крупқа өткізеді. Жарқын контраст сызығын алыңыз. Содан кейін ол балаға бірнеше ерікті сызықтар салуды ұсынады. Сіз кейбір заттарды (қоршау, жаңбыр, толқындар) бірге тарта аласыз.
"Шаңғымен"
Баланың алдындағы үстелде пластикалық бөтелкелерден екі тығын – шаңғы. Бала оларға индексті және ортаңғы саусақтарды аяқ сияқты қояды.
Шаңғымен қозғалады, әр соққы буынына қадам жасайды.
Біз шаңғымен сырғанаймыз, таудан жарысамыз,
Біз суық қыстың көңілдерін жақсы көреміз.
Сіз бір уақытта екі қолыңызбен жасауға тырысуға болады.
"Котенка тістейді"
Зығыр киім киген бала тырнақтың фалангаларын кезекпен (индекстен қызғылт түске дейін және керісінше) өлеңнің соққы буындарына" тістейді".
Ақымақ котенка қатты тістейді,
Ол саусақ емес, тышқан деп ойлайды. (Қолды ауыстыру.)
Бірақ мен сізбен ойнаймын, балақай,
Сіз тістейсіз, мен сізге айтамын: "Кыш!»
(Ересек адам киімнің тым қатты болмауын саусақтарында тексереді).
Сондай-ақ, қолдың ұсақ моторикасы дамиды:
белгілі бір ретпен белгілі бір қимылдарды орындау қажет саусақтармен әртүрлі ойындар;
қаламмен алуға ыңғайсыз кішкентай заттармен ойындар (тек ересек адамның бақылауында);
бір нәрсені алу немесе шығару, қысу-ашу, құю – құю, құю – құю, құю – құю, тесіктерге итеру және т. б. қажет болатын ойындар;
қарындашпен сурет салу (киізден жасалған қалам, щетка және т. б.);
сыдырмаларды, түймелерді түймелеу және ағыту, кию және шешіну;
дене жаттығулары - әр түрлі ілулі және өрмелеу (спорт кешенінде, баспалдақта).
Баламен осындай ойындар ойнағанда, өте маңызды ережелерді сақтауды ұмытпаңыз:
балаңызға ойын таңдауға мүмкіндік беріңіз;
әрқашан мүдделі және мұқият серіктес болыңыз;
ойын қысқа уақытқа созылуы керек;
балаға нақты және түсінікті нұсқаулар беріңіз;
әрқашан ойынды қорытындылаңыз (рефлексия жасаңыз) : сіз не білдіңіз, не істеуді үйрендіңіз және балаға не ұнады.
Қолдың моторикасын дамыта отырып, балалардың екі қолы бар екенін ұмытпау керек. Барлық жаттығуларды қайталауға тырысыңыз: оң және сол қолыңызбен орындаңыз. Сізге және балаларыңызға сәттілік.
Консультация для родителей «Развитие речи ребенка через развитие мелкой моторики руки»
Актуальность: сегодня широко известно, что развитие мелкой моторики пальцев рук через определенные зоны в коре головного мозга положительно сказывается на становлении детской речи, повышает работоспособность ребенка, его внимание и умственную активность, стимулирует интеллектуальную и творческую деятельность.
Период дошкольного детства - это очень благоприятное время для всестороннего развития вашего малыша, которое ни в коем случае нельзя упустить.
Дети с плохо развитой ручной моторикой неловко держат ложку, не могут застегнуть пуговицы. Им бывает трудно собрать рассыпавшиеся детали конструктора, они отказываются работать с пазлами , мозаикой, не хотят заниматься лепкой и аппликацией, им трудно красить карандашами.
Как следствие, дети оказываются обделенными в выборе возможностей освоения мира. Такие дети часто не могут справиться с элементарными действиями, которые доступны другим. Это очень негативно сказывается на эмоциональном благополучии ребенка, влияет на его самооценку. С течением времени таким детям сложнее дается освоение приемов письма.
Конечно, развитие мелкой моторики – не единственный фактор, способствующий развитию речи. Если у ребёнка будет прекрасно развита моторика, но с ним не будут разговаривать, то и речь малыша будет недостаточно развита. То есть необходимо развивать речь ребёнка в комплексе: много и активно общаться с ним в быту, вызывая его на разговор, стимулируя вопросами, просьбами. Необходимо читать ребёнку, рассказывать обо всём, что его окружает, показывать картинки, которые малыши обычно с удовольствием рассматривают. И плюс к этому развивать мелкую моторику рук.
Мелкая моторика рук – это разнообразные движения пальчиками и ладонями. Крупная моторика – движения всей рукой и всем телом.
Игры, которые родители могут провести со своими детьми
«Чьи следы? »
Для игры нужен кусочек теста. (Можно взять оставшиеся от стряпни тесто или приготовить соленое тесто). Тесто предлагается раскатать круглой, квадратной или любой другой формы. Затем возьмите мелкие кубики (прямоугольной, квадратной, круглой, овальной и т. д. формы) и выдавите на тесте отпечатки. Затем закройте глаза и при помощи пальцев определите форму отпечатка.
Играя в эту игру, вы тренируете у ребенка мелкую моторику руки, умение ориентироваться на поверхности (размести «след» внизу, вверху), развивается фантазия, нестандартное мышление.
Например: след от квадрата- здесь мог проходить квадратный человек, инопланетянин и т. д. А дальше вы можете составить про него сказку, обыграть. Это в свою очередь развивает умение детей высказывать свои мысли, строить предложения, составлять рассказы.
«Мозаика»
А дальше преобразив тесто (разгладив его) вы можете предложить ребенку поиграть в мозаику из того, что есть у вас под рукой: горох, бобы, фасоль, бусинки, папины болты и гайки, разного цвета и размера пуговицы, можно настричь трубочки для коктейля.
Предложите ребенку выложить геометрические фигуры, какие- то предметы, пусть ребенок сам придумает себе тему.
Эта игра также направлена на развитие мелкой моторики руки, развитие творческих способностей ребенка. Играя в эту игру можно закрепить знание цветов, геометрических фигур.
«Бусы»
Бусы можно собрать из того, что есть у вас под рукой: разного цвета и формы макароны, цветные трубочки, разного размера и цвета пуговицы, косточки от бабушкиных счет.
Делая бусы, вы чередуете их по цвету, размеру, материалу из которого они сделаны. Также, надев одну бусинку, после нее можно завязать узелок и дальше уже чередовать их. Предложите малышу показать синие и красные пуговицы, сравнить каких больше, меньше.
Помимо решения задач на развитие мелкой моторики руки и творческих способностей ребенка в этой игре развиваются математические способности ребенка: умение, сравнивать, чередовать цвета (развивается чувство ритма) .
Также в процессе игры идет развитие памяти, внимания, умения ребенка логически мыслить, отвечать предложением на поставленный вопрос.
«Пальчиковый бассейн»
Ребёнок опускает кисти рук в сосуд с однородным наполнителем (вода, песок, различные крупы, любые мелкие предметы) и в течение 5 – 10 минут перемешивает содержимое. Затем взрослый предлагает сосуд с наполнителем другой фактуры. После нескольких проб ребёнок с закрытыми глазами опускает рук в сосуд и старается отгадать его содержимое, не ощупывая пальцами его отдельные элементы.
«Рисунок на крупе»
Взрослый берёт яркий поднос и тонким равномерным слоем рассыпает по нему любую крупу. Проводит пальчиком ребёнка по крупе. Получится яркая контрастная линия. Затем предлагает малышу самому нарисовать несколько произвольных линий. Можно вместе нарисовать какие – то предметы (забор, дождик, волны).
«На лыжах»
На столе пред ребёнком лежат резьбой вверх две пробки от пластиковых бутылок – это лыжи. Ребёнок ставит в них указательный и средний пальцы, как ноги.
Двигается на лыжах, делая по шагу на каждый ударный слог.
Мы едем на лыжах, мы мчимся с горы,
Мы любим забавы холодной зимы.
То же самое можно попробовать проделать двумя руками одновременно.
«Котёнок кусается»
Бельевой прищепкой ребёнок «кусает» ногтевые фаланги поочерёдно (от указательного к мизинцу и обратно) на ударные слоги стихотворения.
Сильно кусает котёнок глупыш,
Он думает, это не палец, а мышь. (Смена рук.)
Но я, же играю с тобою, малыш,
А будешь кусаться, скажу тебе: «Кыш!»
(Взрослый проверяет на своих пальцах, чтобы прищепка не была слишком тугой).
Также мелкую моторику рук развивают:
- различные игры с пальчиками, где необходимо выполнять те или иные движения в определённой последовательности;
- игры с мелкими предметами, которые неудобно брать в ручку (только под контролем взрослого);
- игры, где требуется что-то брать или вытаскивать, сжимать – разжимать, наливать – выливать, насыпать – высыпать, проталкивать в отверстия и т.д;
- рисование карандашом (фломастером, кистью и т.д.);
- застёгивание и расстегивание молний, пуговиц, одевание и раздевание;
- физические упражнения – разнообразные висы и лазание (на спортивном комплексе, по лесенке).
Играя с ребенком в такие игры, обязательно соблюдайте некоторые очень важные правила:
- дайте ребенку возможность самому выбрать игру;
- будьте всегда заинтересованным и внимательным партнером;
- игра должна быть непродолжительной по времени;
- дайте четкую и понятную ребенку инструкцию;
- всегда подводите итог игры (делайте рефлексию) : что вы узнали, что научились делать и что ребенку понравилось больше всего.
Развивая моторику рук, нужно не забывать о том, что у малышей две руки. Старайтесь все упражнения дублировать: выполнять и правой и левой рукой. Успехов Вам и вашим детям.
